Postmodernizm ve çeviri: Postmodern söylem içerisinde çevrilemezlik kavramı

Bu makale, çevrilemezlik kavramının ne’liğini, kavramsal ve kuramsal açınımını milenyumun çeviri tarihi içinde başat konumdaki postmodern yaklaşımlarının pratiği açısından nasıl bir öneme sahip olduğunu ortaya koymayı amaçlamaktadır. makalede, günümüzün kuramlarını belirleyen postmodern/ postyapısalcı söylemin temsilcisi konumundaki, Derrida’nın yapıbozumcu/yapısökümcü yaklaşımı ışığında, anlamın belirsizliği dolayısıyla çevirinin imkan(sızlık)ları fikri tartışılmaktadır. Belirsizliğe/ kesinsizliğe, farklılığa/ ötekiliğe her anlamda çoğulculuğa vurgu yapan söylem için, Babil söylencesindeki içerik dillerin karışıklığı teması, ayrıcalıklı mekân olarak çıkmaktadır; çünkü Babil, hem insanlar/ toplumlar arası iletişimin, kültürel alış-verişin gerçekleşebilirliğine de altüst olup yıkılabilirliğine sahne olan; metinler, diller, gelenekler kültürler arasındaki ilişkilerin antagonistik yapısını koyan uzamdır. Çeviri gibi, bu arada kalma belirsizlik durumuyla karşı karşıyadır: kaynak metinle erek metin arasında, birinin diğerini tanıması adına, anlama aracılık etmektedir; ikisi anlamın, istikrarsızlığı üzerinden üretmektedirler. Söylemlerinde metinlerarası bağlama yapılmakta zaman başka metinlerin bağlamların izlerini taşıdıkları iddia edilen özerk oluşumlar olduklarının altı çizilmektedir. Çağa egemen nedenle, orijinalin yeniden üretimi değil, inşası kavramsallaştırılma aşamasına gelmiştir. Metinlerin yeni bakış açılarıyla okunması anlamına gelen duruma göre, Derridacı yapıbozum stratejisinin öngördüğü sınırsızlık hali çıkmakta daimî anlam katmanları belirmektedir. Beliren katmanlarının aktarılmasındaki açmaza yönelik çözüm çabası da durumuna karşılık gelmektedir. Çevrilemezlik içindeki yerini aydınlatmayı hedefleyen çalışmada, öncelikle postmodernizm kavramı ele alınmış daha sonra üzerindeki etkisi tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalışmanın sonunda, kavramının, sonsuza kadar ertelendiğini, sabit kalmadığını farklı siyasal bilişsel arka plana göre okumada belirlenip inşa edildiğini açığa çıkaran ile yakın ilişki olduğu konulmuştur.